Μερικά cookies είναι εντελώς απαραίτητα, καθώς διασφαλίζουν ότι ορισμένα τμήματα του ιστότοπου λειτουργούν σωστά και εγγυώνται την ασφάλεια του. Τα cookies αυτά παραμένουν πάντα ενεργά.
Ριχάρδος ο 3ος κατά τον Σαίξπηρ
Αγγλία, 1471, πόλεμος των Ρόδων.
Ο Ριχάρδος ο 3ος κάνει πρόταση γάμου στη γυναίκα της οποίας τον άνδρα σκότωσε…. κατά τη διάρκεια της κηδείας του πεθερού της τον οποίο επίσης σκότωσε….και στο τέλος της σκηνής η Lady Anne αρχίζει και υποκύπτει!
Σίγουρα μια δύσκολη σκηνή για να την παίξει οποιοσδήποτε ηθοποιός πειστικά!
Ένας εντυπωσιακός πίνακας, με εξαιρετική λεπτομέρεια, έντονα χρώματα και σαιξπηρική θεματολογία. Τα μαύρα φορέματα της νεκρικής πομπής και η έντονη αντίθεση τους με τα ρούχα των πρωταγωνιστών κάνουν ακόμη πιο δραματικό το αποτέλεσμα. Ο Abbey ζωγραφίζει τον πίνακα με αρκετή λεπτομέρεια, ρεαλισμό και πιστότητα τόσο στο σαιξπηρικό έργο όσο και στις ενδυμασίες της εποχής που απεικονίζει.
Υπάρχουν λοιπόν δύο ιδιαίτερα ενδιαφέροντα πράγματα σ’ αυτόν τον πίνακα. Η ιστορία αυτή καθαυτή (ένα πραγματικό γεγονός, δοσμένο μέσα από το έργο Σαίξπηρ και ζωγραφισμένο από τον Abbey) και επίσης η τεχνική του ζωγράφου που με τρομερή ζωντάνια αποδίδει σκηνές από λογοτεχνικά έργα, μύθους κλπ και με τρομερή ακρίβεια όσον αφορά την εποχή στην οποία διαδραματίζονται οι σκηνές αυτές. Γι’ αυτό θα αναφέρω λίγα πράγματα και για τα δύο.
Καταρχήν, η ιστορία. Η σκηνή αυτή προέρχεται από τον Ριχάρδο τον 3ο του Σαίξπηρ ο οποίος τον παρουσιάζει περίπου ως την προσωποποίηση του κακού (επηρεασμένος και από τις ιστορικές αφηγήσεις μιας ιδιαίτερα σημαντικής προσωπικότητας του Thomas More).
Αυτό εν πολλοίς έχει καθορίσει και την εικόνα του Ριχάρδου μέχρι σήμερα. Στο έργο αυτό ο Ριχάρδος είναι υπεύθυνος για τον θάνατο τόσο του Ερρίκου VI (την κηδεία του οποίου βλέπουμε στον πίνακα) όσο και του πρίγκηπα Εδουάρδου γιο του Ερρίκου και σύζυγο της Anne Neville (που επίσης βλέπουμε στον πίνακα).
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα απ’ την αρχή. Την περίοδο αυτή στην Αγγλία μαίνονταν ο πόλεμος των Ρόδων (ονομάστηκε έτσι αργότερα, από τα σήματα των δύο αντίπαλων Οίκων που είχαν ο ένας το κόκκινο τριαντάφυλλο και ο άλλος το άσπρο). Ο Ερρίκος ο VI (την κηδεία του βλέπουμε στον πίνακα) ήταν ένας βασιλιάς με διάφορα ψυχιατρικά προβλήματα. Αυτό τον έκανε μη ικανό να ασκήσει τα καθήκοντα του και γι’ αυτό τη χώρα διοικούσαν ευγενείς. Αυτό δημιούργησε και αρκετές από τις διαμάχες στους πολέμους των Ρόδων.
Υπεύθυνος όμως για το θάνατο του ήταν κατά πάσα πιθανότητα ο Εδουάρδος IV και όχι ο Ριχάρδος ο 3ος που αναφέρει ο Σαίξπηρ (" King Edward IV", National Portrait Gallery, London):
Ο Εδουάρδος IV πήρε την εξουσία και έγινε βασιλιάς εξαιτίας αυτής της κατάστασης του Ερρίκου. Αφότου όμως έγινε βασιλιά ο Εδουάρδος, ανατράπηκε από τους αντιπάλους του οι οποίοι επανατοποθέτησαν τον Ερρίκο ως βασιλιά (σαν ένα βασιλιά μαριονέτα μπορεί να πει κανείς, αφού δεν ήταν σε θέση να ασκήσει τα καθήκοντα του). Μετά από μάχες ο Εδουάρδος ξαναπήρε την εξουσία, φυλάκισε τον Ερρίκο και κατά πάσα πιθανότητα έδωσε την εντολή της δολοφονίας του, γεγονός που τελικά έφερε μια μικρή περίοδο ειρήνης στη διάρκεια των πολέμων των Ρόδων.
Ο Ριχάρδος ο 3ος (που απεικονίζεται) και τον οποίο αναφέρει ο Σαίξπηρ ως δολοφόνο, είναι αδερφός του Εδουάρδου IV, αλλά στην ουσία την περίοδο εκείνη δεν παίζει κάποιο κεντρικό ρόλο στα γεγονότα και ούτε είχε γίνει ακόμη ο τόσο πανούργος και επικίνδυνος άνθρωπος που έγινε αργότερα.
Η όλη δε σκηνή του φλερταρίσματος κατά τη διάρκεια της ταφής προέρχεται από τη φαντασία του Σαίξπηρ καθώς, απ’ όσο γνωρίζω, δεν αναφέρεται σε κάποιο ιστορικό κείμενο της εποχής κάτι τέτοιο (αν και ένα χρόνο μετά την κηδεία ο Ριχάρδος όντως παντρεύτηκε την Anne Neville την οποία γνώριζε από παλιά).
Όσον αφορά τον Πρίγκιπα Εδουάρδο (όχι τον βασιλιά αλλά τον γιο του Ερρίκου VI, σύζυγο της Lady Anne), τον οποίο επίσης δολοφόνησε κατά τον Σαίξπηρ ο Ριχάρδος, στην πράξη πέθανε κατά πάσα πιθανότατα στο πεδίο της μάχης μαχόμενος εναντίον του Εδουάρδου IV. Στη μάχη αυτή συμμετείχε και ο Ριχάρδος ο 3ος , αλλά όποιος και αν το σκότωσε αυτό έγινε στα πλαίσια μιας μάχης και όχι ως αποτέλεσμα κάποιας προσωπικής δολοπλοκίας.
Ο Ριχάρδος ο 3ος αργότερα διεκδίκησε και πέτυχε να γίνει βασιλιάς και ήταν όντως ένας αδίστακτος άνθρωπος όπως αναφέρει και ο Σαίξπηρ. Ο Ριχάρδος σκοτώθηκε σε μάχη από τον Ερρίκο VII ο οποίος έγινε πλέον βασιλιάς, τελειώνοντας έτσι τους πολέμους των Ρόδων και ξεκινώντας την περίοδο της βασιλείας των Τυδώρ.
Το σημαντικό όμως σ’αυτόν τον πίνακα δεν είναι μόνο η πλούσια ιστορία των γεγονότων που απεικονίζει αλλά και ο τρόπος με τον οποίο ζωγραφίζει το Σαιξπηρικό αυτό θέμα ο Edwin Austin Abbey ο οποίος είναι πραγματικά εντυπωσιακός.
Η όλη σκηνή αποδίδεται με μεγάλη λεπτομέρεια, ρεαλισμό και ζωντανά χρώματα και αν το συνδυάσει κανείς και με τη θεματολογία του πίνακα μπορεί κανείς να δει μια επιρροή από τους προ-Ραφαηλίτες που ζωγράφιζαν με τέτοιο τρόπο. Αντίστοιχο παράδειγμα με επίσης σαιξπηρικό θέμα είναι και ο πίνακας που βλέπουμε παρακάτω:
Η ιστορική λεπτομέρεια είναι ένα χαρακτηριστικό του Abbey. Δεν ξεκινούσε καν να ζωγραφίσει έναν πίνακα με ιστορικό θέμα αν δεν ήταν σίγουρος ότι το κάθε ρούχο, το κάθε αντικείμενο είναι σωστό ιστορικά.
Ένα από τα μεγαλύτερα έργα του Abbey ήταν οι τοιχογραφίες που κλήθηκε να ζωγραφίσει στη Δημόσια Βιβλιοθήκη της Βοστώνης. Το θέμα των τοιχογραφιών αυτών αφορά το μύθο του Αρθούρου και την αναζήτηση του Grail.
Αρχικά είχε προτείνει να ζωγραφίσει την αίθουσα με σημαντικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας-ποίησης, όπως του Όμηρου, του Σαίξπηρ, του Δάντη κ.α. αλλά άγνωστο γιατί, άλλαξε απόφαση και ζωγράφισε το μύθο του Αρθούρου.
Σημαντικό κεφάλαιο στην σταδιοδρομία του ήταν τα ταξίδια του στην Αγγλία. Ο Abbey γεννήθηκε στην Αμερική και στην αρχή της καριέρας του ασχολήθηκε με την εικονογράφηση, σε μια πιο ρεαλιστική απεικόνιση των γεγονότων σε εφημερίδες, περιοδικά κλπ. Σιγά σιγά όμως με τη φαντασία του ζωγράφιζε και αναδημιουργούσε σκηνές του παρελθόντος κάτι για το οποίο έγινε ιδιαίτερα γνωστός.
Στα πλαίσια της δουλειάς του ταξίδεψε στην Αγγλία όπου λίγο αργότερα έμεινε και μόνιμα. Και εκεί έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους προ-Ραφαηλίτες ζωγράφους ενώ επίσης άρχισε να ασχολείται με την ελαιογραφία (ένα παράδειγμα είναι και ο πίνακας αυτός του Ριχάρδου).
Οι προ-Ραφαηλίτες είναι ένα ενδιαφέρον κεφάλαιο. Ήταν ένα σύντομο κίνημα στην Αγγλία σχετικά λίγων ζωγράφων στη Βικτωριανή εποχή το 19ο αιώνα. Ζωγράφιζαν με αρκετή λεπτομέρεια, ρεαλισμό και θέματα εμπνευσμένα από το παρελθόν, μύθους, λογοτεχνικά έργα κλπ. Φανταστικές σκηνές, δοσμένες όμως μέσα από την καθημερινότητα τους. Πόσο πιο καθημερινή είναι για παράδειγμα η παρακάτω σκηνή με τον Ιησού;
Η εμμονή τους με τη λεπτομέρεια φαίνεται και στον παρακάτω πίνακα του John Everett Millais που όπως αναφέρει η Tate gallery στο site της, ξεκίνησε να ζωγραφίζει τον ποταμό πριν ζωγραφίσει την Οφηλία (από το αντίστοιχο έργο του Σαίξπηρ) και του πήρε περίπου 5 μήνες (!) μόνο για τον ποταμό, δουλεύοντας ατελείωτες ώρες τη μέρα:
Μπορεί να δει λοιπόν κανείς την επιρροή τους στο έργο του Abbey. Έναν σημαντικότατο ζωγράφο με πολλά αξιόλογα έργα.
Σχόλια
Alexandros Dimiropoulos
Thank you Kristin!
I am trying my best
17 Φεβ 2022
Kristin
Что случилось товарищи, приятно
кусок текста и привередливо призывы
прокомментировали в этом месте, я действительно наслаждаюсь ими.
Стенка шкаф
16 Φεβ 2022